vorig bericht | overzicht | volgende bericht

Mexico

2 mei

Vallodolid

Soms lopen de zaken ongelooflijk gesmeerd. Je stapt uit de bus, die je gewoon volgens tijdschema op comfortabele wijze van A naar B heeft gebracht, je loopt op goed geluk richting centrum en vindt na 10 minuten een pas geopende hostel aan een plaza'tje. Rustig, allerlei faciliteiten, alles nieuw, zeer schoon, mooie tuin en terras en gerund door een vriendelijke familie. Hostal La Candelaria is dus met stip mijn Mexicaanse Hostal Top 3 binnengedrongen!

Op zondag is in Mexico het bezoek aan culturele instellingen vrij met als logisch gevolg dat zowel de Mexicaan als de toerist zich laat verleiden tot een middagje cultuur. Dus ook ik ben van de partij en om de meute wel enigszins voor te zijn wandel ik (op zondagochtend dus!) okselfris klokslag 8 uur het terrein op van Chichén Itzá, één der grootste Mayasteden.
Zoals verwacht is het nog volkomen rustig en start ik allereerst met de geplande fotosessie. Als een echte 'click & go'-Japanner raas ik tussen de ruines door om na anderhalf tevreden te constateren dat menig touringcar de weg naar Chichén reeds heeft gevonden.

Chichén Itzá is van alle Mayasites het meest bekend en zeker het meest bezocht. Jaarlijks bezoeken meer dan één miljoen mensen de stad. Vooral de zonaanbidders uit de nabij gelegen badplaats Cancún spekken de kas van de ruineplaats. Het schijnt dat touroperators daar adverteren in de trant van: "mocht je overwegen één van je kostbare stranddagen wellicht te willen spenderen aan cultuur, overweeg dan een bezoek aan Chichén Itzá".

Een ietwat bescheiden introductie aangezien Chichén vanwege haar onderscheidende karakter van groot historisch belang is en nog meer fascineert. Ook hier geldt dat weinig met zekerheid is te stellen. Onduidelijk is welke groeperingen de stad hebben opgericht zo rond de vierde eeuw. Wél duidelijk is dat Chichén aan het einde van de klassieke periode (800 - 1000) uitgroeide tot machtscentrum, aansluitend in verval raakte en werd verbannen om uiteindelijk weer in de 11de en 12de eeuw in ere te worden hersteld en transformeert tot opnieuw een belangrijke stad, maar nu met invloeden van Maya´s uit Centraal-Mexico die zijn terug te vinden in architectuur, religie en politiek. Chichén Itzá valt definitief van haar voetstuk als Mayapán besluit het wel alleen af te kunnen en Chichén binnenvalt. Mayapán gaat uiteindelijk ook ten onder aan interne rebellie wat het de Spanjaarden in hun verovering van het Mexicaanse land een stuk eenvoudiger maakt.

De Piramide van Kukulcán domineert het grote plein van Chichén Itzá. Het is in feite een uit steen opgetrokken stenen Maya-kalender. Zeer nauwkeurig is nagedacht over ligging en vorm met als resultaat dat de piramide onder andere de zonsopkomst en -ondergang en de seizoenswisseling markeert. Dit laatste is afgaande op foto´s zeer spectaculair: het licht van de zon laat de vorm van een slang zien die via de trap afdaalt, het slangehoofd is terug te vinden onderaan de trap. Elk bouwkundig detail heeft een betekenis: zo telt de trap naar de bovenop gelegen tempel precies 365 treden.

Minstens zo fascinerend is een aanwezige oudere piramide van kleinere afmetingen binnenin. Nog bijna geheel intact kom je via een donker claustrofobisch en haast zuurstofloos stijle trap (die oorspronkelijk dus de 'buitentrap' was) uit bij de oude tempel die recht onder de nieuwe is gesitueerd. De beklimming die meer geschikt is voor kleine Mexicaantjes dan lange bleekneuzen laat je het zweet uitbreken en naar adem snakken, wat je in de oude tempel aantreft laat je helemaal ademloos. Vóór de ingang staat in originele kleuren (Jadegroen) een beeld van Chac Mool. Deze wordt de rol toebedacht van informanten aan de goden. Het beeld zelf diende als altaar waar de offerings daadwerkelijk plaatsvonden. Even een sappig detail: bij mensen werd middels een messteek in de zij het hart uitgenomen en gedeponeerd in de urn die Chac Mool in zijn schoot omklemt.
Binnenin bevindt zich een troon in de vorm van een jaguar, felrood gekleurd met lichtgevende ogen van Jade en echte jaguartanden.

Een Chac Mool-beeld staat eveneens bovenop de Tempel van de Strijders en wordt vergezeld door twee meer dan levensgrote slangenhoofden.

Aangrenzend is de Groep van de 1000 Pilaren: een voormalige verzamelplaats met geen duizend, maar wel erg veel pilaren. Deze omgeven een ander plein met in de hoek waarschijnlijk een marktplaats.

Het balspeelveld is in Chichén van alle Mayasteden het best bewaard gebleven. hier werd met de ernst van leven en dood (het was zeer aannemelijk de winnaar die zijn leven gaf aan de goden!) een spel gespeeld dat het houdt op een midx van volleybal, voetbal en basketbal. De in de tempels aan de uiteinden zaten de priesters die als scheidsrechter fungeerden. Dankzij de formidabele akoestiek hoefden zij hun stem nauwelijks te verheffen om zonder problemen in te grijpen aan het 90 meter verderop gelegen einde van het veld. De tempel van de Jaguar kijkt zowel uit op het speelveld als over het grote plein. Rijkelijk gedecoreerd verhaalt het over de geschiedenis van de stad.

Enkele meters verderop ligt het Platform van Venus, waar oppergod Kukulcán rituelen uitvoerde. Bijna identiek is het platform ernaast met afbeeldingen van Jaguars en Adelaars met mensenharten in hun klauwen. Deze vriendelijke plaatsen worden omringd door een macabere muur die is opgetrokken uit tot doodskoppen gebeeldhouwde stenen.
<

Dat mijn eerdere opmerking over culti-reli-liefhebbers wel degelijk serieus is bedoelt bewijs ik niet zelf maar een reisgezelschap die al zingend en dansend als Jomandaklonen tussen de ruines door paraderen. Wel geinig om te zien dat ze hun spirituele vermogens op de gratis zondagmiddag opdoen!

Niet genoeg krijgend van de Maya´s een dag later per fiets op naar EK Balam. Dit beteknt in Maya: 'Ster Jaguar'. Drie grote cermoniele tempels domineren de site, waarvan één grotendeels is voltooid. Wel vindt ik dat ze enigzins doorslaan in hun restaturatiedrift en compleet verloren gegane gevels doodleuk gaan nabouwen. Deze nauwelijks opgedroogde absolute kitsch is alleen aardig om een impressie te verkrijgen van hoe volgens de fantasieën van de archeologen het er ooit moeten hebben uitgezien.

Ek Balam

De restauratiedrift in beeld te Ek Balam

Volgende bestemming is Tulum waar ik het aangename met het zeer aangename ga verenigingen: ruines aan de Carribische kust!

vorig bericht | overzicht | volgende bericht